Δημοτικό Σχολείο Αυλώνας

«Ο δρόμος στενός το διασχίζει το χωριό κι αρχίζει να φιδοσκαρφαλώνει στο αντέρεισμα. Ανήφορος και στροφές και το τοπίο με ένα πράσινο ανεμκό. Κι ολόγυρα ο χώρος ζυμωμένος με στρουρναροχάλικο. Όταν φτάσεις θα σε αμείψει και με το παραπάνω η θέα που θα σου χαρίσει το πλάτωμα που σε πάει ίσια στο μοναστήρι. Όλος ο τριφυλιακός αυλώνας στο κυάλι σου και τα χωριά της μεσημβρινής πλευράς των Νόμιων τυλιγμένα στο αχλύ τους. Σε υποδέχονται τα δέντρα με το θρόισμα των φύλλων τους και την παχιά σκιά τους. Σε γαβζίζει φιλικά, σα να σε καλωσορίζει, ένας σκύλος κατάμαυρος σαν αράπης. Και το μοναστήρι σου ανακαλύπτεται δοξαστικά στη μυστική πλαγιά του, αθέατο απ’ όλο το δρόμο που σε οδήγησε ως εδώ πάνω.» Με το παραπάνω κομμάτι από την περιγραφή του Στάθη Παρασκευόπουλου επιλέξαμε να ξεκινήσουμε το μικρό αφιέρωμα στην Αγιά- Σωτήρω στο Βαρυμπόμπι Τριφυλίας.

Η Μονή είναι γνωστή ως Αγιά- Σωτήρα Βαρυμπόμπης. 'Η και Βαρυμπόμπι/Βαρυμπόπι. Ο οικισμός «Βαρυμπόπης» μετονομάστηκε σε οικισμό «Αριάς» με ΦΕΚ 306/ 04-11-1927. Μετά από ένα χρόνο έχουμε πάλι μετονομασία του οικισμού από «Αριά» σε «Μοναστήριον» με ΦΕΚ 156/ 19-07-1928.

Την αρχή κανείς δεν την ξέρει. Ίσως στα χρόνια του Αγίου Αθανασίου του Χριστιανουπόλεως να χτίστηκε. Και να ήταν μετόχι της φημισμένης εκκλησιάς της «Αγιά- Σωτήρως του Μοριά», του μνημειακού ναού των Χριστιάνων. Στα χρόνια, όμως, της τουρκοκρατίας που θα ήταν σκέπη και καταφυγή, μα και ορμητήριο των Κλεφτών πρέπει να καταστράφηκε. Η ανασκαφή και η εύρεση των ερειπίων της παλαιάς μονής πρέπει να άρχισε από τους Βαρυμπομπίτες στα 1882. Προηγήθηκαν, όμως, η ενυπνίαση της κοπέλας Διαμάντως Φίλιου και το όραμα του βοσκού Πανάγου Κώνστα- Ανεστόπουλου για να πεισθούν οι χωρικοί για το ξεκίνημα. Στην προσπάθεια αυτή συμμετείχαν και κάτοικοι από τα υπόλοιπα χωριά του Δήμου Αετού αλλά και της Τριπύλης. Επί Μητροπολίτη Νεοφύτου έγιναν τα έργα για την οικοδόμηση του Ναού.

Ο Στάθης Παρασκευόπουλος θυμάται: «Την παραμονή του Σωτήρος, κινούσαμε καραβάνι προσκυνητών από το χωριό για να φτάσουμε στο μοναστήρι για προσκύνημα. Οι γονείς με τα πόδια και μεις με τα παιδιά καβάλα στ΄άλογα. Περνούσαμε από τ’ Αλημάκι και το Αρτίκι, φτάναμε στο Μαλίκι, σκαρφαλώναμε στο Βαρυμπόμπι, ανεβαίναμε στο μοναστήρι. Πολύς κόσμος απ’ όλη την Τριφυλία. Ο κατανυκτικός εσπερινός και η διανυκτέρευση στο ύπαιθρο με τ’ αυγουστιάτικο φεγγάρι να πασπαλίζει με την ασημόσκονή του τον περίγυρο. Τ΄ορθρινό ξύπνημα της καμπάνας, τ’ αυγινό σύμπαθο, το ηλιοφώς που κατρακυλούσε σα γοργή κατεβασιά μέσα από το δάσος με τις αριές. Η λειτουργία, ο δεσπότης με τα χρυσοποίκιλτα άμφιά του, η λιτανεία, το κήρυγμα, η απόλυση. Η συνάντηση με συγγενείς και φίλους συμπροσκυνητές. Το υπαίθριο φαγοπότι. Δυναστεύεται ο νους καθώς ξαναζεί και στοχάζεται τις τόσο έντοναα βιωμένες μακρινές εκείνες ώρες, που νομίζεις πως μόλις χτες τις έζησες»

Στην Τριφυλιακή Εστία ο Κώστας Μπακόπουλος τονίζει τη συμβολή της Μονής Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στην Παιδεία. «Η Μονή Αγιά- Σωτήρας δεν ήταν βέβαια ποτέ ένα πλούσιο μοναστήρι. Ήταν μικρή αλλά έκανε το μεγάλο. Στην ιστορία έχουν γραφτεί οι πολύτιμες προφορές πολιτιστικές και Παιδείας όταν σε χρόνους δίσεκτους εκατοντάδες χωριά δεν είχαν ούτε δασκαλάκο για το δημοτικό σχολείο, η Μονή συντηρούσε ολόκληρο Ελληνικό Σχολείο (Σχολαρχείο). Στο Ελληνικό σχολείο εισάγονταν οι μαθητές της Δ’ Τάξης του Δημοτικού Σχολείου ύστερα από εισαγωγικές εξετάσεις και ήταν τριτάξιο. Αποτελούσε, δηλαδή, τη δεύτερη βαθμίδα εκπαίδευσης. 

Τα ιστορικά στοιχεία για την ίδρυση και λειτουργία του σχολείου αυτού θα τα διαβάσετε γραμμένα στην πλάκα που βρίσκεται στη μάντρα της εκκλησίας του χωριού Μοναστηρίου.

Όπως φαίνεται και στη φωτογραφία, οι πληροφορίες που έχουμε για το σχολείο είναι:

«Στο χώρο αυτό λειτούργησε από το έτος 1901 έως το 1931 το τριτάξιο Ελληνικό Σχολείο ή γνωστότερο ως Σχολαρχείο. Αυτό ακολουθούσε τη βασική εκπαίδευση και αποτελούσε την πρωτοβάθμια του Γυμνασίου. Ιδρύθηκε το έτος 1888 από δωρεά χρημάτων 24.000 δρχ που προέρχονταν από το ταμείο της Ιεράς Μονής Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, ώστε από τους τόκους να συντηρείται το διδακτικό προσωπικό του σχολείου. Στο σχετικό Β. Διάταγμα για την αποδοχή της δωρεάς αναφέρονται οι εφημέριοι: Κωνσταντίνος Καράμπελας, Αντώνιος Παπαπαναγιώτου. Ο Δήμος Αετού με την υπ. αριθμόν 10/18-9-1888 απόφαση αποδέχτηκε τη δωρεά. Στους δωρητές εξεφράστηκε η ευαρέσκεια για την ευγενή τους πράξη (ΦΕΚ αρ. φύλλου 268/17-10-1888 σελ. 12546). Κατόπιν τούτου με πρόταση του Υπουργού Παιδείας συνεστήθη το Πρώτον δημοσυντήρητο Ελληνικό Σχολείο που είχε μία τάξη. Καταργήθηκε με το Νόμο 4373/1929 της Κυβερνήσεως Ελ. Βενιζέλου, όπου έγινε συγχώνευση του τριτάξιου Ελληνικού Σχολείου και του τετρατάξιου Γυμνασίου σε ενιαίο Γυμνάσιο».

Επισκεφτήκαμε ένα Κυριακάτικο πρωινό του φθινοπώρου το μοναστήρι και το είδαμε κλειστό. Εδώ και χρόνια στο μοναστήρι δεν υπάρχουν μοναχοί ή μοναχές. Το μοναστήρι άνοιγε μόνο στη γιορτή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, όπου παραδοσιακά συρρέει πλήθος προσκυνητών. Φέτος, όμως, ελπιδοφόρο είναι το γεγονός ότι εκεί φιλοξενείται ο ιερέας από το Κρυονέρι, πατήρ Φώτιος, ο οποίος μας πρόλαβε την ώρα που φεύγαμε. Μας υποδέχτηκε όλο χαρά. Αρκετά φιλόξενος καθώς φάνηκε, μας ξενάγησε στους χώρους του μοναστηριού και μας κέρασε καφέ. Αγωνιά για την ανάδειξη του μοναστηριού και μας μίλησε για τις ιδέες που έχει για το μοναστήρι. Οι σκέψεις του για τη δημιουργία κατάλληλου χώρου να υποδέχεται τους προσκυνητές, το Αρχονταρίκι, και την ανακαίνιση των κελιών αποτελούν προτεραιότητες για τον πατήρ- Φώτιο. Μας άφησε στοιχεία επικοινωνίας για να δημοσιεύσουμε, προκειμένου να τα χρησιμοποιήσει όποιος ενδιαφέρεται να συνδυάσει την εκδρομή του στην ορεινή Τριφυλία με την επίσκεψη στο ιστορικό μοναστήρι.

Πηγές
Τριφυλιακή Εστία, Τεύχος 47 Σεπτέμβρης- Οκτώβρης 1982, Στάθης Παρασκευόπουλος "Το Βαρυμπόμπι Τριφυλίας και η Αγιά- Σωτήρω"
Τριφυλιακή Εστία, Τεύχος 26-27 Μάρτης- Μάρτης 1979, Κώστας Μπακόπουλος "Σχετικά με το Ελληνικό Σχολείο και τη Μονή Αγιά Σωτήρας Βαρυμπόπης"

Πηγή: Μεσσηνιακόν Ημερολόγιον 1907, σελ 75- 79

ΕΠΑΡΧΙΕΣ ΤΡΙΦΥΛΙΑΣ ΚΑΙ ΟΛΥΜΠΙΑΣ- ΝΟΜΟΣ ΤΡΙΦΥΛΙΑΣ

Η περιοχή του Αυλώνος στην Ενετοκρατία υπαγόταν στο Νομό Μεθώνης και τα χωριά του είχαν τον εξής πληθυσμό: Αγριλιά 17 κάτοικοι, Αγαλιανή 29 κάτοικοι, Μουρτάτου 31 κάτοικοι, Πλατάνια 32 κάτοικοι, Ρίπεσι 26 κάτοικοι, Σιδηρόκαστρο 52 κάτοικοι (ΔΙΕΕ, τομ. Β’, σελ 702- 707)

Στα 1840 η Διοίκηση Τριφυλίας , που αποτελούνταν από τις Επαρχίες Τριφυλίας και Ολυμπίας, είχε συνολικά 6.986 οικογένειες και 36.413 κατοίκους(Εφ. Ταχύπτερος Φήμη, 21 Μαίου 1841, σελ 425 Α).

Ο Νομός Τριφυλίας και Ολυμπίας ιδρύθηκε αρχικά με το νόμο ΓΧΔΙ’ του 1886. Με το άρθρο 2 του νόμου ΒΧΔ’ της 6ης Ιουλίου 1899, ΦΕΚ 136, Α, «Περί διοικητικής διαιρέσεως του κράτους», η Μεσσηνία χωρίστηκε σε δύο τμήματα: Το Νομό Μεσσηνίας που αποτελέστηκε από τις Επαρχίες Καλαμάτας, Μεσσήνης και Πυλίας με πρωτεύουσα την Καλαμάτα και το Νομό Τριφυλίας από τις Επαρχίες Τριφυλίας και Ολυμπίας με πρωτεύουσα την Κυπαρισσία. Την περίοδο αυτή ιδρύθηκαν και έδρευαν στην πρωτεύουσα της Επαρχίας Τριφυλίας, Κυπαρισσία, όλες οι δημοτικές υπηρεσίες και αρχές, πλην μίας- αυτής του Νομάρχη. Καταργήθηκε με το νόμο ΓΥΛΔ’ της 16ης Απριλίου του 1909, ΦΕΚ 282, Α. Οι Επαρχίες Τριφυλίας και Ολυμπίας περιήλθαν στο Νομό Μεσσηνίας. Με τον υπ’ αριθμόν 1937/1939 αναγκαστικό νόμο, άρθρο 1, ΦΕΚ 355 και 395, «Περί μεταρρυθμίσεως των ορίων των Νομών Μεσσηνίας και Ηλείας», η Επαρχία Ολυμπίας αποσπάστηκε από το Νομό Μεσσηνίας και περιήλθε στο Νομό Ηλείας, πλην επτά κοινοτήτων της ορεινής Ολυμπίας, οι οποίες παρέμειναν στο Νομό Μεσσηνίας. Από το 1941 ιδρύθηκε Επαρχείο το οποίο καταργήθηκε το 1947. Το 1852 εξελέγη επαρχιακός σύμβουλος για το Δήμο Αυλώνος ο Δ. Γεωργακόπουλος (ΦΕΚ αρ. φυλ. 14, 10/04/1852, σελ 104 Β).

ΔΗΜΟΣ ΑΥΛΩΝΟΣ

Ο Δήμος Αυλώνος συστήθηκε το 1835, δόθηκε δε η ονομασία αυτή γιατί στην περιοχή του υπήρχε η αρχαία πόλη Αυλών. Πρώτος Δήμαρχος Αυλώνος διορίστηκε ο Αναγν. Αλεξόπουλος από το Σιδηρόκαστρο, δημογέροντας του χωριού και αξιωματικός του 1821. Ο Μίμης Φερέτος στα Μεσσηνιακά του 1968 αναφέρει ότι το 1939 ο Αναγν. Αλεξόπουλος υπηρετών ως δήμαρχος επικυρώνει πιστοποιητικά του αγωνιστή του 1821 Δημ. Μπουντούρη από την Αυλώνα.

Πρώτος εισπράκτορας ο Θεόδωρος Μπουντούρης, δημογέροντας και αγωνιστής του 1821 από το Καραμούσταφα. Οι εισπράκτορες τότε ήταν οι δεύτεροι στο αξίωμα μετά το δήμαρχο. Το 1836 ο Δήμος περιελάμβανε τα χωριά: Σιδηρόκαστρο (έδρα του Δήμου), Καλλίτσαινα, Βανάδα, Μουρτάτου (Γλυκορίζι) , Αγαλιανή, Βλασσάδα, Καλό Νερό, Καραμούσταφα, Πλατάνια. (ΦΕΚ αρ. φύλ. 80, 28/12/1836)

Κατά τη συγχώνευση των δήμων της Επαρχίας Τριφυλίας το 1840, αποσπάστηκαν από το Δήμο Δωρίου τα χωριά: Ρίπεσι (Κεφαλόβρυση), Πιτσά (Σιτοχώρι) , Αγριλιά και προσαρτήθηκαν στο Δήμο Αυλώνας (ΦΕΚ αρ. φύλ. 22, 17/12/1840). Ο πληθυσμός του Δήμου έφτασε τους 2.520 κατοίκους. Με αυτά τα χωριά και την Κοπάνιτσα, που δεν αναφέρεται, διατηρήθηκε ο Δήμος Αυλώνας μέχρι το 1914, όταν εφαρμόστηκε ο Νόμος ΔΝΖ του 1912 «Περί Δήμων και Κοινοτήτων» .

Στο διάστημα των 80 περίπου ετών (1835 έως 1914) διορίστηκαν ή εκλέχτηκαν δήμαρχοι από τα χωριά Σιδηρόκαστρο, Καραμούσταφα, Ρίπεσι.

Το 1844, άγνωστο πότε επαναδιορισθείς, υπηρετούσε ως δήμαρχος και πάλι ο Αναγν. Αλεξόπουλος που επικυρώνει πιστοποιητικά των αγωνιστών Κ. Αλεξόπουλου, Ν. Μαντά (ΑΑΕΒ, φακ Κ. Αλεξόπουλου, Ν. Μαντά).

Το 1846, άγνωστο πότε διορισθείς, ως δήμαρχος υπηρετούσε ο Νικ. Γεωργόπουλος ή Μπάλτας (όπως φαίνεται από άλλη πηγή) που επειδή ήταν αγράμματος υπέγραφε με σφραγίδα στην οποία είχε χαράξει το ονοματεπώνυμό του. Αυτό φαίνεται σε πιστοποιητικά αξιωματικών του Αγώνος από την Τριφυλία που εξέδωσαν για την πολιτική δράση του αξιωματικού του Αγώνος Χρ. Αναγνωστόπουλου, των αγωνιστών Νικ. Γ. Μπάλτα, Α. Λιακόπουλου (ή Ηλιακόπουλου), Καλ. Παπαθεοδώρου και άλλων.

Ο Ν. Γεωργόπουλος ήταν γιος του αξιωματικού του Αγώνος Γ. Μπάλτα και έλαβε ως επώνυμο το «Γεωργόπουλος» σε μνήμη του πατέρα του και από το μικρό του όνομα. Ο Γ. Σταθόπουλος διορίστηκε δήμαρχος Αυλώνος με το 29-12-1847 Βασιλικό Διάταγμα. Με το ίδιο Β.Δ. διορίστηκαν δημαρχιακοί πάρεδροι οι Νικ. Γεωργόπουλος ή Μπάλτας (πρώην δήμαρχος), Νικ. Ηλιακόπουλος, Αναγν. Θ. Θανασουλόπουλος και Παν. Μπάλτας (ΦΕΚ 4/16-02-1848, σελ 22β).

Στις 3 Μαρτίου 1848 απολύθηκε ο αστυνόμος του Δήμου Αυλώνος Α. Ν. Ηλιακόπουλος (ΦΕΚ 16/17-06-1848, σελ76β).

Στις 28 Φεβρουαρίου 1850 διορίστηκε δημαρχιακός πάρεδρος και ο Αναστ. Λαμπρόπουλος (ΦΕΚ 14/10-04-1850, σελ 104β).

Από το Καραμούσταφα έγιναν δήμαρχοι του Δήμου Αυλώνος οι εξής:

Το 1843 το Δημοτικό Συμβούλιο Αυλώνος πρότεινε τη μεταφορά της έδρας του δήμου από το Σιδηρόκαστρο στο Καραμούσταφα. Η πρόταση, όμως, αυτή απορρίφθηκε από το Επαρχιακό Συμβούλιο Τριφυλίας με το ακόλουθο αιτιολογικό: «Επειδή το χωρίον Σιδηρόκαστρον νυν πρωτεύουσα του Δήμου Αυλώνος είναι κεντρικώτερον ως προς τα λοιπά χωρία του Δήμου, πλησιέστερον δε και προς την πρωτεύουσαν της διοικήσεως (Κυπαρισσίαν), παρά το χωρίον Καραμούσταφα και εν ταυτώ πολυπληθέστερον… Θέλει διατελεί και του λοιπού πρωτεύουσα του Δήμου Αυλώνος». ΦΕΚ, αρ. φύλ. 34, 22/09/1843, σελ. 173 Α

Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος πιθανολογεί ότι η επιστολή αυτή απεστάλη επί δημαρχίας Κωνσταντίνου Τρουπάκη, όντας Καραμουσταφαίος, και ότι υπηρετούσε και το 1843, διότι «μόνον Καραμουσταφαίος δήμαρχος ήταν δυνατό να εισηγηθή τη μεταφορά της έδρας του Δήμου από το Σιδηρόκαστρο στο Καραμούσταφα». Ο Τρουπάκης υπηρετούσε μέχρι το 1844 και τον διαδέχτηκε ο Αλέξης Αλεξόπουλος. Στα «Μεσσηνιακά 1969- 70», σελ. 281, αναγράφεται ότι: «Στα 1844, άγνωστο πότε επαναδιορισθείς υπηρετούσε ως δήμαρχος και πάλιν ο Αλέξης Αλεξόπουλος που επικυρώνει τα πιστοποιητικά των αγωνιστών Κ. Αλεξοπούλου και Ν. Μαντά».

Καραμουσταφαίοι εισπράκτορες του Δήμου είχαν διοριστεί, πολλά χρόνια μετά το Θεόδωρο Μπουντούρη, ο Τάσης Γεωργάκη Γεωργακάς και Αριστείδης Γεωργάκη Καραμπεσύνης. Στα χρόνια τους, όμως, το αξίωμα του ειπράκτορα δεν είχε τη δύναμη που είχε στα πρώτα χρόνια της ίδρυσης των δήμων. Γραμματέας του δήμου Αυλώνος είχε διοριστεί ο Καραμουσταφαίος Επαμεινώνδας Τάση Γεωργακάς πριν χειροτονηθεί ιερέας.

Οι απογραφές στο Δήμο Αυλώνος από το 1841 μέχρι το 1907

Στην ορεινή Τριφυλία λίγες ήταν οι ιταλικές δυνάμεις. Περί τους 150 άνδρες εγκαταστάθηκαν στο κέντρο της ορεινής Τριφυλίας το Κοπανάκι. Ενισχυμένο φυλάκιο από 150 άνδρες τοποθέτησαν στα γεφύρια της σιδηροδρομικής γραμμής μεταξύ Κοπανακίου- Καλόνερου στη θέση Κακόρεμα.

Οι Γερμανοί κατασκεύασαν οχυρά και τοποθέτησαν βαρύ πυροβολικό βορειοανατολικά και σε απόσταση μιας περίπου ώρας από την Κυπαρισσία στην περιοχή του χωριού Ράχες. Γερμανικό επίσης φυλάκιο έλεγχε το οδικό γεφύρι της Αρκαδιάς.

Ύστερα από αυτά, όλη η Επαρχία Τριφυλίας από το Βασιλικό- Κοπανάκι μέχρι τους Γαργαλιάνους- Χώρα βρέθηκε κυκλωμένη από μεγάλες δυνάμεις ιταλικού και γερμανικού στρατού. Η συγκρότηση ομάδων αντίστασης στην περιοχή ήταν αναγκαία, και η δράση τους κατά την κατοχή ήταν καθοριστική.

Στα τέλη του Μάη του 1943, όταν η ορεινή Τριφυλία  δεν ήταν ελεύθερη, είχε εγκατασταθεί στην περιοχή αγγλική αποστολή και βρισκόταν υπό την προστασία του αντάρτικου ΕΑΜ και είχαν γίνει τρεις με τέσσερις ρίψεις πολεμικού υλικού, άρχισαν να φτάνουν στο πλατανίτικο Βουνί μόνιμοι αξιωματικοί. Αυτή ήταν μία πρόσκληση του Άγγλου Ριντ ο οποίος και πρότεινε κάποιους όρους με τον ερχομό τον αξιωματικών. Το ΕΑΜ Πελοποννήσου τους εδέχθηκε τελικώς και έτσι σύντομα άρχισαν να εξοπλίζονται αντάρτικες ομάδες με τα όπλα που κρατούσε ο Ριντ στην αποθήκη και ονομάστηκαν Ελληνικός Στρατός (Ε.Σ.) με διοικητή το Γεώργιο Καραχάλιο. Έτσι, κατά τις 10- 20 Ιουνίου υπήρχαν στο πλατανίτικο Βουνί δύο αντάρτικα συγκροτήματα, του ΕΛΑΣ- αντάρτικο του ΕΑΜ- και του ΕΣ, με δύναμη 150 άντρες περίπου το καθένα.

Ένα αξιοσημείωτο γεγονός είναι ότι στην περιοχή αυτή συγκεντρώνεται πλήθος κόσμου από τη Μεσσηνία και την Ηλεία, που ανεβαίνουν στα Πλατάνια και την Αυλώνα για να συναντήσουν και να συνομιλήσουν με τους αντάρτες. Ο γιατρός Κανελλόπουλος το χαρακτηρίζει «λαϊκό προσκύνημα». Οι αγανακτισμένοι και ταλαιπωρημένοι άνθρωποι από την Κατοχή βρίσκουν στους αγώνες των ΕΑΜιτών την ελπίδα για το τώρα και το αύριο το δικό τους. Επιτροπές από πόλεις και χωριά, προσωπικότητες, γιατροί, δικηγόροι, κοινωνικοί παράγοντες φτάνουν κάθε μέρα στο Βουνί. Η εθνική υπερηφάνεια αποτυπώνεται στα πρόσωπα των αγωνιστών.

Ο Ζερβής αναφέρει στο σύγγραμμά του για την Κατοχή στη Μεσσηνία ότι επίθεση του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ κατά του ΕΣ επιχειρήθηκε στις 6 Αυγούστου στα Περιβόλια (Γάρδιτσα) Τριφυλίας, όπου από εκεί ξεκινά η προσπάθεια του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ (ΚΚΕ) για την κατάλυση των Εθνικών Ομάδων Ανταρτών του ΕΣ και λαμβάνει χώρα επιθετική ενέργεια. Το ΕΑΜ εξαρχής είχε εκφράσει το δισταγμό της να γίνουν αποδεκτοί οι όροι του Ριντ, γιατί «στον περιορισμένο χώρο της Τριφυλίας- Ολυμπίας δεν είναι δυνατή η συνύπαρξη δύο αντάρτικων συγκροτημάτων, που ακόμη δεν έχουν συμφωνήσει για κοινή διοίκηση και ενότητα. Θα δημιουργηθούν διάφορα προβλήματα και προστριβές».

 Ας είναι αιωνία η μνήμη των ηρώων του 1940.

Πηγές:

Κανελλόπουλος Παναγιώτης, Η Εθνική Αντίσταση στην Τριφυλία, Αθήνα 1980

• Εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ(1896-1969), Φύλλο: 4/11/1948, σελ.: 4 "Μεταθέσεις δημοδιδασκάλων στην επαρχία". Μεταξύ άλλων είναι δημοσιευμένα και τα ονόματα των δύο δασκάλων της Αυλώνας (Εσπιελίδου Ιφιγένεια, Αποστολόπουλος Ανδρέας)

Για τα φύλα που εγκαταστάθηκαν στην Τριφυλία αναφέρει ότι: "Μετά μίαν γενεάν από του Τρωικού πολέμου, ο χώρος της Τριφυλίας, κατωκήθη από Μινύας, της περιοχής του Ορχαμενού Κωπαίδος, οίτινες εξεδιώχθησαν εκ της πόλεώς των, υπό των επιδραμόντων εκεί Βοιωτών, με πρωτεύουσαν τη Μακιστίαν. Αργότερον, ο χώρος της Τριφυλίας, όπου διέμενων Μινύαι και Καύκωνες, από του ποταμού Αλφειού έως του Λαππίθου Όρους (Καιάφα) ονομάσθη Μακιστία και από του Λαππίθου Όρους έως του ποταμού της Νέδας, ονομάσθη Λεπρεατική (περιοχή των Λεπρεατών)."

Χαρακτηριστικά ο συντάκτης σημειώνει: "Κατά τους ιστορικούς χρόνους (600 π.Χ.)η περιοχή της Μακιστίας (Σαμικού) περιήλθεν εις τους Ηλείους, βοηθουμένων προς τούτο υπό της συμμαχίας των Σπαρτιατών. Τότε ανεφάνησαν εις αυτήν, οι πόλεις Επιτάλιου,Σαμικόν, Σκυλλούς, Υπαινα, Τυπανέαι, Βόλαξ, Στυλάγγιον κσι αι κώμαι: Κρουνοί και Χαλκίς και η περιοχή ονομάσθη Ηλειακή Τριφυλία, ενώ η Λεπρεατική, ονομάσθη Λεπρεατική Τριφυλία. Μεταγενεστέρως, η προιστορική Πυλία, πέραν του ποταμού της Νέδας ονομάσθη Ολυμπία, ανώ από του ποταμού της Νέδας έως του Ακρωτηρίου Κορυφασίου ονομάσθη Τριφυλία και από του Ακρωτηρίου Ακρίτας παρέμεινεν Πυλία, ίνα ενθυμίζη εις τας επερχομένας γενεάς το παλαιόν μεγαλείον της."